Gdzie i jak zastrzec swoje dokumenty?

Paszport, dowód osobisty, prawo jazdy czy karta pobytu to dokumenty, które w przypadku zagubienia lub kradzieży niosą ze sobą poważne konsekwencje. Dlatego ważne jest, aby w takich przypadkach podjąć natychmiastową reakcję i ograniczyć konsekwencje płynące z ich użycia przez niepowołane osoby. Pamiętaj! Złodzieje działają bardzo szybko! Bagatelizowanie sprawy lub zwłoka z terminem zgłoszenia utraty dokumentu może skutkować nie tylko utratą środków finansowych lub niechcianą pożyczką, ale także daleko idącymi implikacjami prawnymi np. na skutek popełnionych przestępstw z użyciem skradzionych dokumentów.

Skala zjawiska W Polsce ponad 130 tys. osób w 2015 r. zgłosiło utratę dokumentu tożsamości, przez co udaremniono ponad 7 tys. prób wyłudzeń finansowych na łączną kwotę 253 mln złotych.*

Co zrobić w przypadku utraty dokumentu?

• niezwłocznie zastrzeż dokument w najbliższej placówce banku (nawet jeśli nie posiadasz w nim rachunku – część z banków przyjmie takie zgłoszenie, jednak w takim przypadku bank może żądać dodatkowych danych, takich jak seria i numer dowodu osobistego oraz termin jego ważności)
• zgłoś utratę dokumentu w dowolnym komisariacie policji, o ile utracono go na drodze przestępstwa
• dokument tożsamości możesz zastrzec przez portal Biura Informacji Kredytowej, ale musisz wcześniej mieć już założone konto w tym portalu z wykorzystaniem zastrzeganego dokumentu)
• złóż wniosek w odpowiednim urzędzie o wydanie nowego:
  • dowodu osobistego w dowolnym urzędzie gminy, przez Internet lub poza urzędem
  • paszportu w punkcie paszportowym urzędu wojewódzkiego lub konsulacie (za granicą)
  • prawa jazdy w urzędzie starostwa powiatowego w swoim miejscu zamieszkania, w urzędzie miasta (tylko w miastach na prawach powiatu) lub urzędzie dzielnicy (tylko w Warszawie)

Informacje dotyczące konieczności zawiadomienia organu gminy o utracie dokumentu, znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiednich środków ostrożności podczas posługiwania się i przechowywania dokumentów tożsamości!

Do najczęstszych sytuacji posługiwania się cudzym lub podrobionym dokumentów należą:

• próby wyłudzenia pożyczek lub kredytów w bankach i firmach pożyczkowych,
• wynajem pokoi hotelowych i mieszkań i domów, celem kradzieży wyposażenia,
• przywłaszczenie mienia z wypożyczalni, np. aut lub sprzętu pływającego,
• zakładanie fikcyjnych podmiotów gospodarczych i dokonywanie przestępstw podatkowych.

Posługując się dokumentem tożsamości należy pamiętać m. in. o tym, aby:

• nie pozwalać na wykonywania fotografii, skanu lub kserokopii dokumentów,
• unikać pozostawiania swobodnego dostępu do dokumentów przez personel hotelu, pensjonatu, etc.
• uważać na złodziei-kieszonkowców w miejscach o dużych skupiskach ludzi.

FAKTY! Informacje o zastrzeżonych dokumentach w Polsce trafiają do powszechnie dostępnej bazy danych o zastrzeżonych dokumentach tożsamości (System Dokumenty Zastrzeżone), w której zgromadzonych jest ponad 1,8 mln rekordów. Tylko w 2016 r. Policja odnotowała ponad 10 tys. przypadków posługiwania się dokumentem tożsamości należących do innej osoby.**

* "infoDOK Raport o dokumentach" sporządzony na podstawie danych z Systemu Dokumenty Zastrzeżone (www.dokumentyzastrzezone.pl) za 2015 r.

** Informator "Jak zachować się w przypadku utraty dokumentów?", Związek Banków Polskich, Warszawa, grudzień 2017 r.