Szczegoly

Posługiwanie się fałszywym dowodem osobistym w Polsce jest karalne. I choć organy regulacyjne i organy ścigania w całej Europie od lat zmagają się z podrobionymi dokumentami tożsamości ze względu na szybki postęp technologiczny, który pozwala na tworzenie wyrafinowanych fałszerstw to takie fałszywe dokumenty dostępne są w nie tylko darknecie za kilkaset złotych, ale – co zaskakujące – również w clearnecie jako "towary kolekcjonerskie".

Ustawodawca w Polsce od lat próbuje wyeliminować tę lukę prawną, jednak większość stron oferujących fałszywe dowody tożsamości nadal działa. Niektórzy przenieśli się do usług hostingowych zlokalizowanych za granicą, w tym w USA, podczas gdy inni działają bezkarnie w Polsce.

Zaskakująca jest łatwość, z jaką można po prostu wygooglować frazy takie jak "kolekcjonerskie polskie dokumenty" i otrzymać wybór stron internetowych sprzedających wszystko, od fałszywych praw jazdy po sfałszowane dokumenty podróży. Niektóre serwisy nie ograniczają swoich usług tylko do polskich dowodów osobistych, ale zaczęły obsługiwać również klientów z innych państw w Unii Europejskiej.

Jak odróżnić fałszywy dowód osobisty od prawdziwego? Sprawa nie jest taka prosta:

• Fotografia
  Niektóre zdjęcia na fałszywych dokumentach nie spełniają standardów wymaganych przez organ je wydający. Dzieje się tak dlatego, że osoba zamawiająca fałszywy dowód osobisty często nie wie, jakie rodzaje zdjęć się akceptowane, a jakie nie. Dlatego każdy dowód osobisty, który nie spełnia wymagań wydawcy, powinien być traktowany z podejrzliwością.
• Błędy ortograficzne
  Podczas gdy w komunikacji potocznej często rezygnujemy ze znaków specjalnych, oficjalne dokumenty muszą je mieć i muszą zawierać poprawną pisownię. Jeśli dowód osobisty nie zawiera znaków "Ą, Ć, Ę, Ł, Ń, Ó, Ś, Ź, Ż" to z dużym prawdopodobieństwem jest on fałszywy.
• Nazwiska na dokumencie
  Jest bardzo mało prawdopodobne, aby dana osoba miała przykładowo ukraińskie imię i nazwisko, a imiona rodziców typowo polskie. Może to się oczywiście zdarzyć, ale to powinno wystarczyć, aby przyjrzeć się bliżej takiemu dokumentowi.
• Kinegram
  Nawet najstarsze polskie dowody osobiste zawierają zaawansowany hologram, zwany kinegramem. Ten element powinien zmieniać swój kolor w zależności od kąta nachylenia dokumentu względem źródła światła w dostrzegalnymi cienkimi liniami biegnącymi po przekątnej w dół.
• Mikrodruk
  Tuż pod sekcją RZECZPOSPOLITA POLSKA / DOWÓD OSOBISTY przebiega bardzo cienka linia biegnąca poziomo z mikrodrukiem: “RZECZPOSPOLITA POLSKA DOWÓD OSOBISTY". Aby go zobaczyć potrzeba szkła powiększającego.
• Numer PESEL
  PESEL to skrót od Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności. Jest to unikalny numer nadawany każdemu obywatelowi Polski w momencie rejestracji w urzędzie po urodzeniu. Numer PESEL na odwrocie karty powinien mieć określony format w notacji: RRMMDDZZZXQ, gdzie RRMMDD to data urodzenia, ZZZX to osobisty numer identyfikacyjny (X – oznacza płeć: liczba parzysta dla kobiet i nieparzysta dla mężczyzn), a Q – cyfra kontrolna.
• Elementy reagujące na promieniowanie UV
  Wystarczy spojrzeć na dowód osobisty oświetlony promieniowaniem UV, aby dostrzec te elementy. Po obu stronach dokumentu znajdują się nadruki, które są widoczne lub niewidoczne w świetle dziennym lub sztucznym, a pod wpływem promieniowania nadfioletowego intensywnie świecą w różnych charakterystycznych kolorach. Na awersie dowodu osobistego, które świecą w świetle UV, są linie rozetowe. W świetle nadfioletowym widoczny jest w dwóch kolorach symbol "RP" w lewej części, na zdjęciu właściciela dokumentu. Kolejnym elementem dostrzegalnym w świetle UV są napisy "RZECZPOSPOLITA POLSKA" i "REPUBLIC OF POLAND", które znajdują się środkowej części dokumentu, bliżej górnej krawędzi. Również na awersie, przy prawej krawędzi dokumentu, pod znakiem godła, znajduje się wizerunek Zamku Królewskiego z kolumną Zygmunta III Wazy, widoczny tylko w świetle nadfioletowym. Z kolei na rewersie w promieniach UV świecą linie rozetowe znajdujące się w górnej części dokumentu. W promieniach nadfioletowych świeci godło, wykonane farbą zmienną optycznie, a także nitka przebiegająca równolegle do dłuższej krawędzi dokumentu, oddzielająca dane personalne od kodu znajdującego się na dole dokumentu.